W Sercu Dzikich Mazur
informacja: +48 604 752 210

Ród Fahrenheid

Pochodzenie rodu Fahrenheid.
Kim byli Fahrenheidowie i gdzie leżały ich legendarne dobra? Dziś możemy zadać sobie takie pytanie, ale nie przed rokiem 1945. Wówczas ród Fahrenhaidów znano wszędzie, nie tylko w Prusach Wschodnich, ale także w Niemczech, w Polsce i na Litwie. Dobra Fahrenhaidów należały do największych w prowincji Ostpreussen.
Ród Fahrenheid pochodził pierwotnie z Westfalii i Dolnej Saksonii. W 1512 jedna z gałęzi rodziny Fahrenheid wyemigrowała do Królewca /Hans Fahrenheid/. Jako rodzina kupiecka stała się wkrótce najzamożniejsza w Królewcu. W 1786 rodowi nadano tytuł szlachecki. Inny członek rodziny Reinhold Fahrenheid wywędrował do Gdańska, gdzie stał się słynnym zamożnym kupcem. Jego wnuk Daniel Gabriel Fahrenheid /24.5.1686 – 16.9.1736/ był sławnym gdańskim fizykiem i inżynierem. Większość okresu naukowego spędził w Niderlandach. Wynalazł termometr rtęciowy, był twórcą skali temperatur używanej powszechnie w krajach anglosaskich.
Ród Fahrenheidów stał się jednym z najbogatszych, najbardziej znanych i poważanych rodów w Prusach Wschodnich, gdzie posiadał liczne majątki, w tym również w dolinie Węgorapy. Fahrenheidowie byli między innymi właścicielami dóbr w Mieduniszkach, w (Klein) Angerapp, obecnie Rapa, gdzie istniał osiemnastowieczny dwór. Z tego założenia zachowało się jedynie słynne już Mauzoleum Fahrenheidów w kształcie piramidy wzniesione w 1811 r.
W drugiej połowie XVIII wieku Johann Friedrich Wilhelm von Fahrenheid ( 1747 – 1834 ) przeniósł rodową siedzibę z Królewca do miejscowości Rapa, którą zakupił od Christopha von Rap. Jego syn Friedrich Heinrich Johann von Fahrenheid ( 1780 – 1849 ) przyczynił się do gospodarczego rozkwitu posiadłości. Był założycielem największej prywatnej stadniny koni pełnej krwi w Europie.
Wykształceni właściciele majątku w Rapie dużo podróżowali po Europie, gdzie zetknęli się z modną wówczas Egiptologią. Friedrich von Fahrenheid był zapalonym kolekcjonerem sztuki i mecenasem artystów. Zafascynowany magią Egiptu postanowił wybudować w swojej posiadłości piramidę na wzór egipski. Lokalizacja piramidy została starannie wybrana. Zbudowano ją na pobliskich bagnach, tak by była widoczna z głównego salonu dawnego dworu. We wszelkich podaniach budowa piramidy wiąże się najczęściej ze śmiercią córki Friedricha – Ninette, lecz nie jest to nigdzie potwierdzone, tak jak okoliczności śmierci córki. Po opuszczeniu majątku w Rapie przez rodzinę Fahrenheid co stało się pod koniec XIX wieku piramida została nieco zapomniana. Podczas I wojny światowej została zdewastowana przez rosyjskich żołnierzy. Jeszcze gorszy los spotkał ją pod koniec II wojny światowej, gdzie sowieccy żołnierze zbezcześcili zwłoki zmarłych z rodziny Fahrenheid, pozbawiając ich głów i doszczętnie grabiąc piramidę. Mimo tych wydarzeń i niesprzyjających czasów piramida przetrwała kolejne lata. Dziś jest jedyną, dostępną dla zwiedzających pozostałością po rodzie Fahrenheid.
Jak już wspomniałem pod koniec XIX wieku majątek w Rapie został opuszczony przez Fahrenheidów głównie za sprawą syna Friedricha – Fritza ( 1815 – 1888 ). Fritz von Fahrenheid był inicjatorem przeniesienia siedziby rodu do pobliskich Bejnun ( Klein Beynuhnen ). Syn Friedricha kontynuował zainteresowania ojca, wynikiem czego było wybudowanie wspaniałej rezydencji. Powstał ogromny pałac w stylu renesansu ( pałac – muzeum ), w którym gromadzono najwspanialsze dzieła sztuki z całego świata.

Położenie i krótki opis rezydencji Beynuhnen.

Ort / miejsce /: Klein Beynuhnen, Kreis /okręg-powiat/ Angerapp (Darkehmen), Regierungsbezirk /rejencja/ Gumbinnen, Provinz /prowincja/ Ostpreussen.
Obecnie: miejscowość – Uljanowskoje, powiat ozierski, Obwód Kaliningradzki.

Położony w tajemniczym osamotnieniu, wśród wiekowych lip i wiązów oraz licznych stawów zachwycał swym pięknem. Pałac zaprojektował znany rzeźbiarz Albert Wolf. Założenie obejmowało pałac oraz park o powierzchni 150 hektarów, w nim liczne altany, doryckie świątynie, dom mieszkalny ogrodnika oraz kilka budynków gospodarczych.

Opis pałacu:
Skrzydło wschodnie powstało w latach 1850-1854, środkowe i zachodnie w 1860-1864. Przedsionek, 9 sal z biblioteką i gabinetem miedziorytu mieściło się w skrzydle wschodnim – udostępnione zwiedzającym w okresie letnim w każdy piątek /za sprawą Fritza von Fahrenheida, który chciał zainteresować jak największą rzeszę ludzi egiptologią, podobno do pałacu przyjeżdżały całe pielgrzymki, chcące obejrzeć najsłynniejsze dzieła sztuki/. Pokój kariatydy, który reprezentował kopie sławnych figur Erechteion – świątyni ateńskiego Akropolu mieścił się w przestrzeniach prywatnych skrzydła zachodu. Pałac był pełen rzeźb /około 250/, obrazów /270/ i wykopalisk, wśród nich: 125 odlewów gipsowych starożytnych rzeźb, niezliczone portrety i płaskorzeźby, współczesne rzeźby i obrazy uzupełnione o repliki dziesięciolecia – przede wszystkim wczesnego baroku, wczesnego i późnego renesansu, starożytne dzieła zarówno oryginały jak i kopie. Najcenniejsze dzieła sztuki znajdowały się w apartamentach prywatnych między innymi płótna i szkice Gwido Reniego, Tycjana, Rafaela, Leonarda da Vinci czy Rubensa /były ozdobą ścian pałacu/. Ściany wszystkich sal ozdobione były francuskimi brokatami w cudownie złamanych kolorach. Każdy detal pałacowy był bogato zdobiony, wśród nich alabastrowe sprzęty, stoły na złotych stopach, ozdobne obramowania drzwi oraz okna, z których rozciągał się widok na przepiękny park.
Park objął powierzchnię 150 ha, w jego centrum na małym wzgórzu stała dorycka świątynia z Grupą Laokoona. W parku prócz wielu rzeźb marmurowych i gotyckich świątyń znajdował się grób przyjaciela Fahrenheidów Salpiusa, ozdobiony rzeźbą Thorwaldesa. W 1888 roku spoczął tu także Fritz von Fahrenheid. Na jego grobie widniała inskrypcja:

„Pozostawienie świata bogatych
niezadowolonych z tęsknoty,
erharre I pokornie
z największych objawień w Panu”

Na temat kolekcji Fahrenheidów / malarstwa, rzeźby i archeologicznych wykopalisk pochodzących z Egiptu i nie tylko/ snuto wiele opowieści. W ich zbiorach miały miejsce prawdziwe arcydzieła. Kolekcja była nieustannie uzupełniana aż do końca II wojny światowej.
Koniec II wojny światowej okazał się dla pałacu tragiczny w skutkach. Po wkroczeniu armia czerwona ograbiła doszczętnie pałac, po czym go zniszczyła. Pozostał jedynie dom ogrodnika i kilka zabudowań gospodarczych, w którym od 1946 roku mieszkał przewodniczący kołchozu. Dziś możemy zadać sobie pytanie, gdzie znajduje się wielka kolekcja Fahrenheidów? Pojedyncze egzemplarze odnaleziono w obecnym Kaliningradzie. Jeden z posągów bogini płodności – Afrodyta znajduje się obecnie w galerii sztuki Moskowski Prospekt. Miejsce pobytu reszty dawnej kolekcji Fahrenheidów jest nieznane. Być może sporą część posiadają rosyjscy kolekcjonerzy, lecz tego prawdopodobnie nigdy się nie dowiemy, bo przecież wszystko co rosyjskie objęte jest tajemnicą i niedostępne dla innych…

(za informacją ze strony sercemazur.pl forum wpisy Krzysiek S.)